انگلها و بیماریهای انگلی

انگلها در آبزیان (ماهی،زالو و …) همانند سایر حیوانات ،تمام ویا قسمتی از زندگی خود را وابسته به میزبان هستند و مشکلاتی را برای ماهیان ایجاد میکند .این نوع تعریف برای انگل صحیح نمی باشد زیرا بسیاری از باکتریها و ویروس ها را نیز در برمیگیرد اما می توان گفت که هر عامل زنده و بیماری زایی که جز ویروسها و باکتریها و قارچ ها قرار نگردید و حیاتشان وابسته به موجود دیگری باشد جز انگل ها قرار می گیرد .

از هزاران انگل آبزیان که تا به امروز شناسایی شده است فقط معدودی از آنها در ماهیان بشدت بیماریزا هستند .آبزیان در محیط های طبیعی عمدتا موردی درگیر انگل می شوند و بصورت دسته جمعی گزارشی از درگیری انگلها وجود ندارد که آن هم پس از صید توسط مصرف کننده ویا صیادان تشخیص داده می شود .

اما در محیطهای پرورشی متفاوت است در این محیط گاهی اوقات اپیدمی های شدیدی از بیماریهای انگلی گزارش شده است  علت این حالت تراکم و وضعیت خاص پرورش آبزیان در محیط اسارت می باشد .تعداد انگلی که باعث ایجاد بیماری می شود متفاوت بوده و بستگی به نوع انگل ،گونه ماهی ،سن واندازه میزبان و وضعیت سلامت آن بستگی دارد .بسیاری از گونه های انگلی دارای میزبان اختصاصی بوده و تنها قادر به بروز بیماری در یک یا تعدادی از میزبانها می باشند .یک انگل خاص ممکن است در گونه های مختلف میزبانهایش ،باعث بروز علایم مختلفی شود .

اما انگلها با فعالیت خود می توانند مشکلاتی را به قرار زیر برای میزبان خود بوجود بیاورند :

۱- تحریک آبزی: بویژه در مورد انگل های خارجی که تحریک پوستی دارند و ما این تحریک را که در اثر حرکات انگل ،ترشحات و مواد دفعی انگل و تغذیه انگل صورت می گیرد .بصورت افزایش حرکات آبزی،حرکات چرخشی ،بیرون پریدن ماهیان از آب ،مالیدن خود به وان،استخر یا اکواریوم و … مشاهده می نماییم .

۲- ایجاد آتروفی یا تحلیل بافتی که بویژه درمورد انگلهای درشت داخل بدن دیده می شود مثل بوتریوسفالوس

۳- انتقال بعضی از بیماریها ،نظیر عامل بیماری IPN

۴- انتقال انگل : بعضی از انگلها در انتقال انگلهای دیگر دخیل اند مثل انگل زالو باعث انتقال انگلهای خونی نظیر تریپانوزوم می شود .
(زالوها برای ماهیان یک نوع انگل محسوب می شود . در حالیکه خود زالو هم درگیر انگلهای تک یاخته و یا پریاخته می شود )

۵- تحریک سیستم ایمنی با واکنش ایمنی میزبان ،که عمدتا بصورت ایجاد کیست خود را نشان می دهد مثل انگل تک یاخته ایکتیوفتریوس مولتی فیلییس .

۶- تغذیه مستقیم انگل مثل زالوها که خونخواری کرده و آرگولوس که از ذرات و ترشحات و سلولهای اپیدرمی اغذیه می کند .

تعریف انگل :

به موجودی گفته می شود که مایحتاج غذایی خود را به طریقه مستقیم و یا غیرمستقیم از میزبان تهیه و در نتیجه باعث آسیب ،آزار ،تهاجم ،عفونت و بیماری در میزبان می گردد و به خرج موجود زنده دیگری بنام میزبان زندگی خود را تامین می کند .

انگلها از لحاظ زندگی ،انواع مختلف دارد :انگل اختیاری،اجباری،درون زی ،برون زی

به طور کلی انگها به دو دسته تک یاخته و پریاخته تقسیم می شوند .
۱- تک یاخته ها: تک یاخته ها گروهی از موجودات زنده یوکاریوت هستند که پیکرشان تنها از یک یاخته تشکیل شده است .

این گروه از انگها به دو دسته مژک داران وتاژک داران تقسیم بندی می شوند .
الف : مژک داران : دلیل نام گذاری به این اسم ،وجود موی ریز (مژک) در بدن آنها می باشد

۱-ichthyophthiriusmultifiliis  ایک

 ۲-Tricodina   تریکودینا

 ۳-Epystilis اپیستیلیس

ب : تاژکداران : دلیل نام گذاری وجود تاژک بر سطح بدن می باشد

۱-criptobia Branchialis

۲-Ichtyopoda negatrix

۳-Hexamita

۴- Tripanozoma

۵-Myxozoma cerberalis

۶-Microspora

۷-Rizopoda

۲- پریاخته ها:

۱-ichthyophthiriusmultifiliis  ایک

اسامی بیماریهای ناشی از این انگل: لکه سفید ، وایت اسپات ، ایکتیوفتریوزیس ، ایک ، سفیدک

ایکتیوفتیریوس مولتی فیلیس خطرناک ترین انگل خارجی در بین ماهیان و آبزیان است و به صورت نقاط سفید رنگ بر روی سطح بدن آبزی ظاهر میگردد (قطر ۱ میلیمتر ). شکل بالغ انگل یا تروفونت در اپیتلیوم بافت پوششی پوست و یا آبشش یافت می شود. انگل بالغ که به صورت نقاط سفید رنگ در پوست مشخص است سلول را پاره می کند و وارد آب می شود ، سپس دور خود دیواره ی ژلاتینی ایجاد می کند که به آن تومونت می گویند سپس تکثیر می یابد و بین ۲۵۰ تا ۱۰۰۰ تومیت ایجاد می شود. تومیت ها پس از خروج از تومنت به تروفونت تبدیل می گردند و به بدن ماهی حمله ور می شوند. هر تومیت تا سه روز در آب زنده می ماند و بعد از این مدت اگر میزبان خود را پیدا نکند از بین می رود. طول این سیکل به درجه حرارت آب بستگی دارد به طوری که در درجه حرارت های پایین رشد آن مدت بیشتری طول می کشد مثلاً در دمای پایین تر از ۱۰ تا ۱۲ درجه رشد آن تا ۲۰ روز به طول می انجامد اما در دمای ۲۶ تا ۲۸ درجه در طی ۱۰ تا ۱۲ ساعت رشد می کند.

در بین زالوها این انگل به ندرت رشد خواهد کرد ولی در زمان کاهش دما (زمستان گذرانی)امکان رشد وحمله این اگل به زالوها وجود دارد .

درمان:

در مراحل ابتدایی و مقدماتی بیماری می توان با افزایش دمای به ۳۰ درجه سانتیگراد این بیماری را مهار کرد ولی در مراحل پیشرفته، وقتی که انگل در پوست ماهی و یا در مرحله کیست است قابل درمان نمی باشد. جهت از بین بردن انگل ایک ، پیش از شکل گیری کیست و یا پس از ترکیدن آن باید داروی اختصاصی به مخزن اضافه شود. به هنگام کاربرد دارو، باید گیاهان موجود درآکواریوم و زغال اکتیو را بردارید .

درمان از طریق گرما : دما را به آرامی افزایش دهید، به طوری که این افزایش از یک درجه سانتیگراد در ساعت فراتر نرود. هدف ایجاد شرایطی است که ناقل بیماری یا قادر به حیات نباشد و یا حداقل قدرت تولید مثل خویش را از دست بدهد. برای ماهیان و سایر آبزیانی که به افزایش دما حساسند ، از شیوه های درمان دارویی استفاده کنید. جهت سایر ماهی ها، افزایش ۲ تا ۳ درجه سانتیگراد طی ۲ تا ۳ روز بسیار مفید خواهد بود. این عمل جدا از نابودی بسیاری از ناقلین بیماری ها، سبب افزایش پادزهر لازم در خون شده و قدرت دفاعی بدن ماهی را افزایش می دهد. جهت سرعت بخشیدن به طول دوره درمان  تمیزی آب و اکسیژن کافی محلول در آب دقت نمایید .

درمان از طریق دارو: برای درمان با دارو باید از اکریفلاوین، مالاشیت گرین و یا سولفات کینین یا هیدروکلریدکینین ، برای درمان زالو از دارو متیلن بلو استفاده کرد.

الف) درمان با اکریفلاوین : این دارو در درمان تیرگی پوست و باله ها، گندیدگی پوزه و باله ها، ضدعفونی در جراحات کوچک و به ویژه به هنگام ابتلاء به ایک کاربرد دارد. جهت درمان، ابتداء باید از دارو محلول مادر تهیه کرد. برای این کار یک گرم اکریفلاوین را در یک لیتر آب حل کنید. پس از تهیه محلول، در ظرفی جداگانه به ازاء هر لیتر آب ۵۰ میلی لیتر از محلول مادر ریخته و ماهی را به مدت ۲ تا ۴ روز در آن حمام دهید. توجه : این دارو آب را شدیداً رنگی می کند.

ب) درمان با مالاشیت گرین :مالاشیت گرین در معالجه بیماری های قارچی پوست، کدر شدن و یا جوش زدن پوست کابرد دارد. جهت مداوا ابتلا یک گرم از دارو را که به صورت بلورهای ریزی می‌باشد در یک لیتر آب حل کنید. سپس ۶ میلی لیتر از این محلول مادر را در ۱۰۰ لیتر آب حل کرده و ماهی ها را به مدت ۱۲ روز در آن حمام دهید. در روزهای سوم، ششم و نهم نصف مقدار داروی تجویز شده را به آب بیافزایید. پس از ۱۲ روز، نصف آب موجود باید تعویض شده و آب تازه وارد مخزن آبی گردد. در صورت انجام درمان در ظرفی جداگانه، به دلیل تجزیه دیرتر دارو در آب تازه، مقدار ۴ میلی لیتر از محلول مادر در ۱۰۰لیتر آب کفایت می کند. روش دیگر درمان با مالاشیت گرین، حل کردن ۱۳ تا ۱۵ میلی گرم مالاشیت در ۱۰۰ لیتر آب است که ماهی ها به مدت ۳ تا ۴ روز در آن حمام داده می شوند.

ج) درمان با سولفات کینین یا هیدروکلریدکینین  یک گرم کینین را در ۱۰۰ لیتر آب حل کرده و ماهی ها را ۳ روز در آن قرار دهید. سعی کنید معالجه در ظرفی مجزا انجام شود. اگر آب به هنگام معالجه کدر شد باید محلول تازه ای تهیه کرده و ماهی ها را به داخل آن انتقال دهید. توجه : این درمان را برای ماهی های بسیار کوچک و یا بسیار حساس نباید به کار برد. باتوجه به این که یکی از خصوصیات انگل نفوذ به لایه های زیرین بافت پوششی می باشد لذا تکرار درمان برای حاصل شدن نتیجه مطلوب ضروری است لذا به همین دلیل تجویز دارو سه بار به فاصله ۴۸ ساعت تکرار گردید و پس از نوبت سوم جهت برطرف کردن عوامل مساعد کننده بیماری، ماهیان به استخری با شرایط نگهداری مناسب تر انتقال داده شدند که نهایتاً نتیجه مطلوب بدست آمده و ماهیان درمان شده از آلودگی پاک گردیدند

د)درمان متیلن بلو  :یک گرم پودر متیلن بلو را در یک لیتر اب حل کنید تا محلول مادر بدست اید و برای استفاده به ازای هر لیتر اب آکواریوم از یک قطره تا سه قطره اضافه کنید.که البته میزان مصرف بستگی به مورد مصرف و هدف شما از مصرف متیلن بلو دارد.

Tricodina     تریکود ینا

تریکودینوزیس در ماهی
( Trichodinosis )

عامل :
خانواده تریکودینیده دارای ۵ جنس مختلف است که جنس های تریکودینا (Trichodina) و تریکودینلا (Trichodinella) در ایران وجود دارند.

انگل های مژه دار خانواده تریکودینیده شامل :

– تریکودینا نیجر ( Trichodina niger )
– تریکودیناپدیکولوس ( Trichodina pediculus )

ریخت شناسی:
انگل مژه داراست وساختار پیچیده ای دارد
از سطح پشتی گرد است
از پهلو به شکل زنگ است
ازسطح شکمی تو رفته بوده و و بوسیله دندانه هایی که دارای تیغه های نیم دایره به طرف خارج و خارهایی به سمت داخل مشخص می شود .این قسمت صفحه چسبنده را تشکیل میدهد.

بر روی بدن جانوران آبزی از اسفنجها گ رفته تا دوزیستان زیست می کند ولی ماهیان عمده ترین میزبانان آن می باشند . این انگل دامنه میزبانی وسیعی دارد. انگل به روش مستقیم دوتایی تکثیر می یابد . این انگل ها بر روی سطح بدن, آبشش ها, محوطه آبششی یا درون بینی ماهیان و حتی مجاری ادراری زیست می کنند .جنس تریکودینلا فقط در برانشی ماهیان زیست کرده و هر دو گروه ماهیان آب شیرین و شور را آلوده می کند.

مورفولوژی Tricodina:

اغلب به شکل دیسک مانند یا کروی دیده می شوند.  سیتوزوم ( دهان سلولی ) به سمت دور تر از میزبان قرار می گیرد. این سطح از سلول تریکودینا سطح دهانی نامیده می شود.  سطح دیگر تریکودینا محکم به میزبان متصل می شود.  یک ردیف مژک مارپیچی وجود دارد که به سیتوزوم یا همان دهان سلولی منتهی می شود و در لبه ی نیم دایره نیز ردیف هایی از مژک ها وجود دارند. این مژک های حاشیه ای مسئول حرکت تریکودینا و همچنین ایجاد نیروی مکش برای اتصال به سطح هستند.  در گروه تاکسونومیک تریکودینا ها شکل و آرایش مژک ها و اسکلت سلولی یکی از موارد گروه بندی به شمار می رود.  این الگو ها اغلب با میکروسکوپ ها و تحت رنگ آمیزی اختصاصی نقره نیترات  انجام می شود.  این نوع رنگ آمیزی باعث سیاه دیده شدن سیتوپلاسم شده ولی زوائد اسکلت سلولی سفید رنگ باقی می مانند.

چرخه زندگی:
مستقیم است ،تکثیر جنسی بندرت رخ می دهد و غالباً بصورت دوتایی است .
بیشتر روی پوست وآبشش بسر می برند و از باکتری ها ،مواد آلی و مواد پوسیده سطح بدن استفاده می کنند.

بیماری زایی :

بیشتر تریکودینا ها هم سفره هستند به این معنی که وجود آن ها بر روی بدن ماهی آسیبی به ماهی وارد نمی کند و آن ها فقط از ماهی به عنوان یک سطح اتصال استفاده می کنند و غذایشان از باکتری ها تامین می شود.  ولی برخی از گونه ها  می توانند باعث ایجاد بیماری هایی شود. بیشتر ترکودینا های بیماری زا سلول هایی هستند که در مناطق فاقد باکتری بدن مثل بخش های داخلی بدن از جمله دستگاه ادراری تناسلی زندگی می کنند.و ممکن است سبب پریدن ماهی به خارج از آب و یا موجب ترشح موکوس از پوست و آبشش شود
عامل بیماری پس از اتصال به اپی تلیوم میزبان لبه تیز پرده خود را به طور کامل در سلولهای اپی تلیال فرو برده و سطح آن را به بخش مکنده می کشاند و در اثر تخریب سلولی و اختلال در تنظیم اسمزی میزبان آن را می کشد . استرس نقش مهمی در پیشرفت بیماری دارد . بدن ماهیان به شدت آلوده پوشیده از موکوس بوده و فلس ها افتاده و آبششی به رنگ آبی مایل به خاکستری در می آیند . با له ها ساییده شده و لاملای آبشش ها دچار هیپر پلازی می شود . ماهیان آلوده ضعیف ، لاغر و بی حال شده و تغییر رنگ می یابند.

علائم بالینی:
انگل با چسبیدن به اپیتلیوم میزبان تیغه های صفحه چسبنده را داخل پوست و آبشش فرو می برد و در ماهیان تحت استرس خصوصاً در بهار و زمستان که ماهیان استرس زمستان گذرانی دارند و قدرت دفاعی کاهش یافته به سرعت تکثیر و علائم زیر را ایجاد می کند:
– بی‌قراری و بروز علائم تحریکی
– ترشح موکوس فراوان در پوست و ظاهر شدن تکه های سفید روی بدن و لکه های خونریزی در برخی از نواحی بدن و باله ها
– آبشش هم به دلیل نفوذ تیغه ها خونریزی دیده می شود.
– مرگ در نتیجه اختلال در تنظیم فشار اسمزی و اختلال تنفسی

تشخیص:
علائم بالینی
تهیه لام مرطوب و مشاهده انگل زیر میکروسکوپ

پیشگیری و کنترل :
الف) اعمال مدیریت بهداشتی : ضد عفونی استخرها قبل از ماهی دار کردن آنها, معاینه ماهیان قبل از خرید و در صورت لزوم درمان آنها, نصب فیلتر در ورودی آب
ب) مدیریت مناسب در مزرعه : کاهش تراکم , تهیه آب مناسب و تمییز , جلوگیری از آلوده شدن آب به مواد آلی

درمان :
به بالا رفتن درجه حرارت و شوری حساس است با نمک ۲۵۰ppmدر طول ۶-۴ روز از بین می رود

الف) نمک طعام : ۲۵۰۰ppm به مدت ۳ ساعت و تکرار تا ۳ روز متوالی

ب) فرمالین : ۱۵۰-۲۵۰ ppm به صورت حمام یک ساعته

ج) سولفات مس : ۰٫۲-۲ ppm با توجه به سختی آب

د) اسید استیک : حمام با ۱۰۰۰ – ۱۵۰۰ ppm به مدت ۶۰ ثانیه

ه) مالاشیت گرین : ۰٫۱-۰٫۱۵ ppm به مدت طولانی یا ۱-۲ ppm به مدت یک ساعت به صورت حمام در جریان آب

و) مالاشیت + فرمالین : ۰٫۱ppm مالاشیت سبز را با ۲۵ppm فرمالین به مدت ۲۴ ساعت به کار برده و تکرار آن ۳ نوبت در هفته موفقیت آمیز است.

  Epystilis اپیستیلیس

این انگل ماهی را به عنوان مکان زندگی و یک روش حمل و نقل استفاده می کند و کمتر به عنوان انگل شناخته می شود و هم در آب شیرین و هم در آب شور زندگی می کند و معمولا برای ماهی مزاحمتی ایجاد نمی کنند و از باکتریهای داخل آب تغذیه می کند و عمدتا هنگام آلودگی در کارگاههای میگو زندگی می کند

درمان: آب نمک ۳ درصد و فرمالین با هوادهی در طول درمان

criptobia Branchialisکریپتوبیا برانشیالیس

جنس کریپتوبیا (Genus cryptobia lidy , 1846 ) جنس کریپتوبیا از شایع ترین تک یاخته های انگلی تاژکدار است. گونه های متعددی ازاین جنس باعث آلودگی وبروز بیماری کریپتوبیوزیس در ماهیان اقتصادی آب شیرین وشور دنیا می شوند. تعداد گونه هایی که ماهیان را آلوده می سازند به ۱۰ گونه می رسد وگزارشات متعددی از آلودگی ماهیان آب شیرین کشور به گونه ای این جنس وجود دارد. انتشار این انگل جهانی بوده وبرخی محققین تعدادگونه های شناسایی شده را تا ۵۲ گونه ذکر کرده اند که از میان آنها ۵ گونه انگل خارجی پوست وآبشش و۴۰ گونه انگل خونی و۷ گونه در لوله گوارش ماهیان زیست می کنند. بطور تقریب در اکثر نقاط کشور حضور این انگل در خون ویا آبشش ماهی گزارش شده است. روش تقسیم این انگل بصورت تقسیم ۲ تایی وانتقال آن به شکل مستقیم ( در مورد گونه های انگل خارجی ) وغیر مستقیم ( در مورد انگلهای خونی ) به وسیله زالو است. برخی از اینهاتوانایی بیماری زایی قوی وبرخی توانایی ضعیف برای ایجاد بیماری دارند. این انگل دارای بدنی دراز (بیضوی یا نواری شکل )ودارای ۲ تاژک است که هر ۲ از انتهای قدامی انگل منشاء می گیرند. کینتو پلاست بیضوی به طور کامل برجسته ودر مجاورت هسته در انتهای قدامی انگل قرار دارد. گونه کریپتوبیا برانشیالیس این خانواده انگل مربوط به پوست وآبشش است .

از مهمترین گونه های آنها کریپتوبیا برانشیالیس (Cryptobia branchialis) ، کریپتوبیا سیپرینی (C.cyprini) و کریپتوبیا آسیپنسریس (C.acipenseris) در ماهی های خاویاری هستند. انگل کریپتوبیا سیپرینی همراه با زالوی پیسی کولا ژئومترا (Piscicola geometra) بیماری مضری را در کپورهای پرورشی ایجاد می کند که منجر به کم خونی و محتملاً انسداد مویرگی می شود.

کریپتوبیابرانشیالیس از آبشش ماهیان آلوده مانند کپور معمولی جداشده ودر میان آب در انتظار میزبان دیگری قرار می گیرد ودر صورتی که از طریق آب وارد دهان ویا آبشش ماهی مناسب دیگری شود برروی آبشش میزبان جدید جایگزین می شود. طول مدت زیست انگل در آب زیاد نیست به این علت تراکم بالای ماهیان که شانس ملاقات انگل ومیزبان جدید را فراهم می آورد باعث گسترش سریع انگل می شود.

علائم بیماری وبیماری زایی : 

بچه ماهیان آلوده به گونه های مختلف این جنس کمی سیاهتر از معمول وبی اشتها بوده وتمایل به شنا در سطح آب وکناره های استخررا دارند. در عفونت به وسیله کریپتوبیابرانشیالیس آبششها به رنگ قرمز اما حالت غیر طبیعی داشته وموکوس فراوان در آبشش وپوست تجمع می یابد. ماهیان بزرگترمقاومت بیشتری دارند.

به طور معمول، انگل کریپتوبیا برانشیالیس خود را در آبشش ماهی میزبان فیکس می کند ، اپیتلیوم تیغه ی آبششی را تخریب می کند و در رگ های خونی تیغه ی آبششی ایجاد ترومبوس یا لخته ی خون می کند. تورم آبشش در ماهی منجر به کند شدن گردش خون آن می شود. همچنین در پاسخ به زخم ایجاد شده،بخش های سالم و آسیب ندیده ی آبشش به وسیله ی ترشح موکوس پوشانده می شوند. بنابراین تنفس ماهی دچار اختلال می شود. اگر بیماری همچنان به پیشرفت خود ادامه دهد، ماهی مبتلا به تنگی نفس می شود و سرانجام به دلیل خفگی می میرد.

انگل کریپتوبیا برانشیالیس میزبان خاصی ندارد و می تواند تمام ماهی های آب شیرین (مخصوصاً ماهی های پرورشی) را مورد هجوم خود قرار دهد و منجر به بروز بیماری و متعاقب آن باعث تلفات بسیار در ماهی ها شود

• درمان :

۴روش برای کنترل این بیماری توصیه می شود.

1. حمام ماهیان انگشت قد در محلول سولفات مس ۸ ppm به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قبل از ذخیره سازی
2. ضد عفونی نواحی غذا دهی استخر توسط مخلوطی از سولفات مس و سولفات آهن به صورت روش کیسه های آویزان (Hanging Bag) در زمان شیوع بیماری
3. درمان استخرهای آلوده با مخلوطی از سولفات مس و سولفات آهن به غلظت ۷ ppm
4. حمام ماهیان با محلول نمک طعام ۲-۳ % به مدت ۵ دقیقه

• Ichtyopoda negatrix ایکتیوبودانکاتریکس 

جنس ایکتیوبودانکاتریکس (کاستیا ( Genus Ichthyobodo Printo , 1928)(  در چرخه زندگی این موجود دومرحله انگلی وغیر انگلی وجود دارد که در مرحله غیر انگلی آن دارای شنای آزاد بوده وتغذیه نمی کند. ایکتیوبود تک یاخته گلابی شکل بسیار کوچکی است که به وسیله موهای جارو مانندی بنام تاژک حرکت می کند. کاسیتا اغلب در سطح آبشش ها وپوست یافت می شود و دربچه ماهی نورس بیشترین اهمیت را دارد. این انگل در زیر میکروسکوپ تقریبا به اندازه سلولهای پوست ماهی است ولی به خاطر حرکاتش از سلولهای پوست قابل تشخیص است .

میزبانی: 

دربین ماهیان سردآبی یا در آبهای سرد همه گیری به کاستیازیس بسیار فراوان است. ایکتیوبودو دارای دامنه میزبانی بسیار وسیعی است. تلفات در بین بچه ماهیان بین ۴۳ تا ۷۰ درصد متغیر است. استرس ناشی از انتقال بخصوص در بچه ماهیانی که از محیط باز وارد مخزنهای داخل سالن می شوند در افزایش شدت ابتلا موثر است. به نظر می رسد ماهیان تکثیر یافته بعد از یک عفونت به یک ایمنی اکتسابی دست می یابند. بطور کلی شدت ابتلاء ماهیان در آبهای ساکن نسبت به آبهای جاری بیشتر است. این انگل در آبهای بالاتر از ۲۵ درجه سانتی گراد مشاهده نمی شود وبچه ماهیان وماهیان جوان بخصوص در دوران زمستان گذرانی به این انگل حساستر می باشد. تکثیر این انگل در درجات ۱۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد به سرعت وحتی در ظرف یک ساعت صورت می گیرد ودر حرارت زیر ۱۰ درجه سانتی گراد به صورت کیستی در می آیند.

بیماری زایی: 

با افزایش یافتن این انگل در آبشش ها وایجاد بیماری کاستیازیس آبشش ها متورم شده وترشحات موکوسی افزایش می یابد. در این حالت برخی ماهیان قادر به حفظ موقعیت خود در آب نبوده ونمی توانند به سطح آب بیایند ودر صورت شدت عفونت در آبششها هیپرپلازی شدید لامل های ثانویه وچسبیدن آنها به یکدیگر بطور کامل آشکار می شود. تزاید سلولهای اپیتلیال وسلولهای موکوسی باعث انسداد گردش خون ودر نهایت مرگ ماهیان می شود.

درمان:

حمام فرمالین استفاده از مالاپشت گرین وخشک کردن وآهک پاشی استخرها پس از بهره برداری راههای مبارزه ودرمان بیماری کاستیازیس هستند.

انگل هگزامیتا Hexamita

هگزامیتا یک انگل تاژکدار می‌باشد که به عنوان فلور طبیعی روده ماهیان به ویژه آزاد ماهیان وجود دارد. در ماهی‌های آکواریومی نیز رشد می‌کند و سبب سوء‌هاضمه می‌شود و معمولاً با علائمی چون ایجاد چاله‌هایی در سر (Hole in the Head) و اطراف چشم ماهی همراه است.

 هگزامیتا یک انگل تاژکدار می باشد که حدود ۳ تا ۶ میکرون طول دارد و ۸ تاژک دارد و به شکل گلابی است و به عنوان فلور طبیعی روده ماهیان به ویژه آزاد ماهیان وجود دارد . این انگل درون روده ماهی ها اکواریومی که شامل گلدفیش ، کوی فیش و سیکلیده هایی چون دیسکاس و آنجل رشد می کند و سبب سوء هاضمه ماهی می شود که معمولاً با علائمی چون ایجاد  چاله هایی در سرHole in the Head و اطراف چشم ماهی همراه است . وجود انگل هگزامیتا در ماهی سبب کاهش رشد آن می شود . ممکن است انگل هگزامیتا ماه ها در بدن ماهی باشد ولی به دلیل پایین بودن عفونت علائم خاصی بروز ندهد ، پس رعایت نکات بهداشتی ضروری است و در صورتی که ماهی مبتلا به هگزامیتا تخم ریزی کند ، مقدار اندکی از تخم ها هچ شده و بچه های آن به سرعت می میرند.

علائم :

۱– لاغر شدن ماهی و کم شدن فعالیت آن

۲- ورم غیر عادی شکم ماهی

۳- به وجود آمدن چاله هایی در سر ماهی

۴- ضعیف و مضطرب شدن ماهی

۵ – عدم تمایل به خوردن غذا

درمان : 

اضافه کردن ویتامین های A و C و D به آب . درمان رایج این بیماری استفاده از داروهای سولفات منیزیوم و مترونیدازول ( Metronidazole ) می باشد که معمولاً به همراه غذا به ماهی ها داده می شود . البته در مواردی که ماهی علاقه ای به خوردن غذا و دارو نشان نمی دهد ، از حمام دارویی برای معالجه ی ماهی استفاده می شود .

انگل هگزامیتا

Tripanozoma تریپا نوزما

انگل تریپانوزوما سرده ای شاخص از trypanosome ها است. نام تریپانوزوما از واژه ی trypao به معنی ” کسل کننده ” و soma به معنای ” بدن ” گرفته شده است.گونه های مختلفی از این سرده وجود دارد که مهره داران متفاوتی از جمله انسان را آلوده کرده و موجب بیماری trypanosomiasis می شوند، به عنوان مثال می توان به بیماری خواب ( sleeping sickness ) اشاره کرد که توسط پشه ی ” تسه تسه ” منتقل می شود. بیشتر این گونه ها توسط بی مهرگان و از راه نیش حشرات و زالو ها منتقل می شوند. چرخه ی زندگی پیچیده ای را سپری می کند که ممکن است در بی مهرگانی که این انگل را انتقال می دهند اشکال مختلف مورفولوژیکی به خود بگیرد اما بعد از انتقال به بدن مهره داران به دلیل وجود ساختارهای خاص سلولی ، شکلی خاص به خود می گیرد که تریپوماستیگوت (trypomastigote) نامیده می شود

علایم : 

کم خونی و بی حالی / کم رنگ شدن آبشش ها

درمان :

 فرمالین به همراه نمک  و یا با استفاده از میترونیدازول 

انگل ‌trypanosome

Myxozoma  cerberalis میکسوبولوس سربرالیس

یک بیماری مزمن خطرناک است که عمدتا در قزل آلاهایی که در استخرهای خاکی پرورش داده می شوند بخصوص در مرحله نوزادی رخ می دهد. عامل این بیماری هاگ با اسپور تک یاخته ای بنام میکسوبولوس سربرالیس و یا بیماری چرخش (Whirling disease) می باشد. نام بیماری از رفتار ماهی در تعقیب سریع دم خود اقتباس شده است. با این بیماری دم سیاه(Black tail) نیز گفته می شود.

چرخه زندگی انگل: ماهی آلوده تلف شده و اسپور های انگل آزاد می شوند و در ادامه به دو طریق چرخه زندگی انگل طی می شود:

۱-بعضی از اسپورها با گذشت زمان (حدود ۶ ماه) عفونی شده و توسط میزبان حساس بلعیده می شوند. اسپورها در اثر محیط قلیایی روده ماهی به شکل رشته های قطبی در آمده و اسپوروپلاسم از اسپور ها خارج شده و وارد بافت پوششی روده ماهی می شوند و از طریق خون یا لنف خود به غضروف انتقال می یابند. در غضروف بعد از مدت ۴۰ تا ۶۰ روز تروفوزوئیت ها (انگلهای بالغ چند هسته ای) شکل می گیرند که در ادامه اسپور ها را در داخل غضروف میزبان تولید می کنند. این اسپور ها هم بعد از مرگ ماهی به محیط رها شده و چرخه زندگی انگل تکرار می گردد.

۲-برخی از اسپور ها هم بعد از رها شدن در محیط توسط کرم حلقوی بنام توبیفیکس که نقش میزبان واسط را دارد خورده شده و در داخل بدن کرم، عفونی می گردد. این اسپور های عفونی یا از بدن کرم خارج شده و خود را به میزبان اصلیمی رسانند یا اینکه ماهی کرم حاوی اسپور ها را می خورد و سپس در داخل بدن ماهی سیکل زندگی انگل همانند روش قبل تکرار می شود. علائم بیماری: علائم بالینی در ماهیان جوان شامل سیاه شدن انتهای تنه و دم و همچنین چرخش ماهی به دور خود می باشد. بر اثر فشار ناشی از رشد و تکثیر انگل در اطراف مغز و کپسول شنوایی حالت عدم تعادل و چرخش به دور خود در ماهیان مبتلا ظاهر می شود. همچنین بدلیل عفونت غضروف ستون مهره ها که منجر به فشار بر روی اعصاب سمپاتیک و در نتیجه کاهش کنترل سلولهای ملانوفور پوست می گردد، سیاه شدن ناحیه انتهای تنه و دم نیز مشاهده می گردد. (بیماری دم سیاه). اختلالات اسکلتی از دیگر نشانه های ماهیان مبتلا می باشدکه بدلیل آسیب دیدگی غضروفها رخ می دهد. ماهیان بیمار بتدریج دچار لاغری مفرط شده و بدلایل متعددی از قبیل آلودگی به عوامل ثانویه تلف می شوند که میزان تلفات ممکن است به ۱۰۰ % برسد .برای تشخیص می توان از نمونه های تهیه شده از بافتهای غضروفی سر که بوسیله گیمسا رنگ آمیزی شده اند و مشاهده هاگها استفاده کرد. درمان و کنترل بیماری:  نظر به اینکه درمان ماهیان مبتلا مقرون به صرفه و موفقیت آمیز نمی باشد، باید با رعایت مقررات بهداشتی نسبت به پیشگیری از آن اقدام نمود. کنترل بیماری از طریق قرنطینه، نظارت بر منابع آبی، حذف ماهیان بیمار، خشک کردن و ضدعفونی استخرهای پرورش ماهی بوسیله آهک زنده بمیزان ۲۰۰ الی ۳۰۰ کیلوگرم آهک به ازای هر هکتار می تواند انجام گیرد. نکته مهم اینکه میزان حساسیت ماهیان مسن نسبت به بیماری کمتر می باشد. زیرا در این ماهیان مراحل استخوانی شدن غضروفها طی شده است. 

سیستودها – کرمهای نواری cestoda

کرم‌های نواری یا سستودها Cestoda . در حالت بالغ آنها در دستگاه گوارش(معده)مهره داران یافت می‌شوند. کرم‌های نواری انواعی از انگل‌ها به‌شمار می‌روند که به شکل بندبند و دارای یک عضو بادکش‌دار در قسمت سر (قسمت جلوی بدن یا سر آنها اسکولکس نام دارد) هستند. اینها دهان و لوله گوارش ندارند و مواد غذایی از دیواره بدنشان جذب می‌گردد. . از معروفترین کرم‌های نواری کرم کدو،Diphyllobothrium است.

رده نواریان یا کرمهای نواری انگلهای داخلی می‌باشند که کرم‌های بالغ آن در مجرای گوارش مهره داران  و لارو آنها در بافتهای مهره‌داران و بی‌مهرگان زندگی می‌کنند.

این کرم‌ها معمولاً به بندها یا پروگلوتیدهایی تقسیم شده‌اند که هنگام بلوغ دارای اعضای تولید مثل هر دو جنس نر و ماده هستند

سستود

لیگولا اینتستینالیس (ligulae intestinalis) 

قابل انتقال به انسان لیگولا: این انگل سبب کمی تحرک ماهی و متورم شدن قسمت هایی از کانال غذائی یا مسدودیت کامل توسط سیست های سستودی می گردد و راه درمانی غوطه وری در محلول ۳ در ۱۰۰۰۰۰ از اسید پیکریک در مدت ۱ ساعت و یا استفاده از دی ان بوتیل اکسید قلع به میزان ۲۵۰ میلی گرم یه ازای هر کیلوگرم ماهی می باشد. درمرحله نوزادی انگل ماهی است. میزبان واسطه اول کرمهای پست- سخت پوستان- مثل سیکلوپس است. میزبان دوم ماهی میزبان نهایی انسان وپستانداران نوزادلیگولا درماهی درمحوطه بطنی ماهیان تجمع یافته وبه امعا واحشا فشار می اورد. بدن ان بند بند است ویک شیار در طول بدن دارد.

لیگولا اینتستینالیس (ligulae intestinalis)

 دایگراما یا    Diagrama

 این انگل مشابه لیگولا است ولی دارای دو شیار در طول بدن خود است. درمان: سیکلوپس ها را با سمپا شی و با تری کلروفن یا مازوتن در اب استخر حذف میکنیم.  تریپانورنکا tripanoryncha  یا تترارینکوس tetrarhynchus  (که جز سستودهاست) شکل بالغ در سپر ماهیان وکوسه ماهیان دیده میشود. شکل نوزادی ان در بدن ماهیان استخوانی است.

  Bothriocephalusبوتریو سفا لوس

مشخصات این جانور این است که  سر به جای اسکولکس دارای دو شیار است. .سر به شکل گلابی بوده و به ان بوتریدی گویند. انگل دستگاه گوارش در ماهی آمور است.

علائم : انگل به صورت تک تک در دستگاه گوارش یافت میشود. درزمستان غیر فعال میگردد وبا شروع گرما تکثیر وزاد و ولد آن شروع میشود. شکم ماهی بر آمده میشود. ماهی به طور کلی لاغر میگردد. لوله گوارش مسدود شده و ماهی تلف میگردد . سیکلوپس میزبان واسط این انگل است.

درمان : داروی نیکلوزوماید خوراکی به مدت ۶ روز   

 آکانتو سفالها یا خار بر سران

سر این انگل دارای تعدادی خار برای تثبیت جانور بر روی بدن میزبان است . کرم بالغ به مخاط روده می چسبد . این جانور پس از تخم ریزی نوزاد قلا بداری بنام آکانتور به وجود می آورد. آکانتورها شنا کرده و وارد بدن سیکلوپس شده و ماهی از سیکلوپس ها تغذیه نموده و دوباره چرخه تکرار میگردد.

  دیپلو ستومومDiplostomum

اسامی دیگر آن کوری انگلی و کاتراکت انگلی است متا سرکر (نوزاد) آن در عدسی چشم ماهی زندگی می کند . اگر تعداد آنگل زیاد باشد حالت کدورت چشم ایجاد می شود . گونه های زیادی از کپور ماهیان و آزاد ماهیان به آن مبتلا می شوند.

سیر تکاملی انگل :

۱-انگل در روده پرندگان آبزی مثل حواصیل زندگی میکند.

۲- وقتی مدفوع به آب می افتد نوزاداز تخم های داخل مدفوع آزاد می شود.

۳- کوراسیدیوم (نوزاد مرحله اول ) در آب شنا کرده وبه بدن حلزون (لیمنه آ ) که یک میزبان واسط است وارد می شود و در کبد آن تکثیر شده و به متا سرکر (مرحله دوم نوزادی ) تبدیل می شود

۴- از بدن حلزون خارج می شود و با شنا به پوست و آبشش یا چشم های ماهی برخورد کرده و وارد آن می شود .

۵- در عدسی ماهی باقی مانده و ازدیاد آنها باعث (کاتاراکت) یا آب مروارید در چشم ماهی میگردد . تا اینکه پرنده ای از آن ماهی تغذیه نمایید و این چرخه دوباره تکرار شود .

  Posto-Diplostomum پستودیپلوستوموم

دارای ویژگی های زیر می باشد : ۱- شبیه دیپلوستوموم است ۲-بیماری دانه سیاه یا خال سیاه نامیده می شود ۳-در ماهیان آب شیرین وجود دارد ۴-در محل استقرار انگل روی میزبان کیستهایی ایجاد میشود که میزبات به دور انگل ترشح شده و تجمع ملانین دیده شده و حالت دانه سیاه را دارد . ۵-مونوژن ها بدنی کشیده و پشتی –شکمی حالت فشرده دارند و در حیوانات خون گرم و پستانداران انگل منوژن نداریم و بیشتر مربوط به حیوانات پست و خونسرد مثل ماهی است . 

داکتیلوژیروس (Dactylogyrus)

کرم قلاب دار آبشش ماهی است و یک اندامی بنام Haptor   در قسمت حلق برای چسبیدن به میزبان دارد گونه های این انگل معمولا مونوژن های آبشش هستند ولی فقط منحصر به آبشش ها نیستند داکتیلوژیروزیس یک بیماری معمولی است که از اواخر بهار تا اوایل تابستان رایج است. دمای اپتیموم برای فعالیت این انگل ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد می باشد. این بیماری بیشتر در کپور نقره ای ، بیگ هد و کپور علف خوار مشاهده می شود.

علائم:

 ایجاد صدمات موضعی در آبشش که ناشی از چسبیدن اندام های قلاب مانند انگل به آبشش و نیز فعالیت تغذیه ای کرم است رخ می دهد ممکن است آلودگی شدید ماهی به این انگل باعث ایجاد اختلال در انجام وظایف طبیعی آبشش و نارسایی تنفسی شود این موضوع در زمانی که درجه ی حرارت آب بالاست و یا زمانی که اکسیژن محلول در آب بالاست و یا زمانی که اکسیژن محلول در آب کم می شود اهمیت بیشتری پیدا می کند

درمان:

 در برابر ماهیان مبتلا می توان از :

۱ تری کلروفون

 ۲مالاشیت گرین

۳-  فرمالین ترماتودهای مونوژن ( تک میزبان)

داکتیلوژیروس ساهوانزیس( D.sahuensis (Ling,1965 این انگل بومی کپور های وحشی رودخانه آمور بوده و این انگل می تواند در ماهی  Koi carpنیز زیست کند. طول انگل۴۵ / ۰وعرض ۱۵/۰میلی متر می رسد. دژنرسانس سلولهای اپی تلیال آبشش، خونریزی، نکروز، آتروفی و تزاید سلولی از جمله آسیب های حاصله از این انگل در آبشش ماهی کپور هستند. فرم حاد دژنرسانس حالتی غالب بوده و اپی تلیوم لاملای ثانویه دچار تجزیه سیتوپلاسمی و کاریولیز می شود.

 داکتیلوژیروس واستاتور (D.vastator (Nybelin1924 طول انگل ۹/۰-۳/۰میلی متر و عرض آن از ۸۱/۰-۲۷/۰میلی متر، متفاوت است. برخلاف سایر داکتیلوژیریدها ، همیشه واجد تخم در رحم نیستند. در بررسی انجام شده، تعداد ۶ گونه از انگلهای جنس داکتیلوژیروس در ماهیان سفید دریا (دو گونه) و بچه ماهیانی که هنوز در استخرها و رودخانه ها زیست نمودند (۵ گونه) یافت شد. بجز داکتیلوژیروس فریزی که در هر دو ماهیان دریا و بچه ماهیان آب شیرین مشترک است سایر انگلها شامل داکتیلوژیروس نایبلینی در ماهیان بالغ دریا و داکتیلوژیروس هاپلوکونوس، داکتیلوژیروس راریسیوس، داکتیلوژیروس سوراسیکوس و داکتیلوژیروس تورالینزس در بچه ماهیان آب شیرین یافت شدند

گونه های داکتیلوژیروس Dactylogyrus lamellatus : این انگل آبشش ها، پوست و باله های کپور علف خوار را مورد تهاجم قرار می دهد.

Dactylogyrus hypopthalmichthys  :این گونه از داکتیلوژیروس فیلامنت های برانش کپور نقره ای یا فیتوفاگ را مورد تهاجم خود قرار می دهد

Dactylogyrus aristichthys : این انگل به آبشش های بیگ هد حمله ور می شود.   Dactylogyrus vastator  : این گونه از انگل داکتیلوژیروس نیز فیلامنت های کپور معمولی ، کروشن کارپ و پت فیش را مورد حمله خود قرار می دهد.

درمان  برای استخر:   حمام ماهیان انگشت قد در  ۲۰ ppm پتاسیم پرمنگنات به مدت ۱۵ الی ۳۰ دقیقه قبل از ذخیره سازی در استخر وقتی که دمای آب حدود ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است، کریستال دیپترکس ۹۰% را در استخر به غلظت ۰٫۲_۰٫۳ ppm پخش کنید. درمان استخر با پودر دیپترکس ۲٫۵ درصد به غلظت ۱_۲ ppm مخلوطی از دیپترکس ( dipterex ) و سدیم کربنات را به نسبت ۱ به ۰٫۶ در آب استخر به غلظت ۰٫۱_۰٫۲۴ ppm بپاشانید.

Gyrodactulus ژیروداکتیلوس

انگلی که سبب شنای غیرطبیعی و کمرنگی پوست و ریزش فلس و بلند شدن پوست می گردد و لکه چشمی ندارد و زنده زا میباشد ودرجه حرارت در ارتباط با سیکل مهم است. برای درمان از غوطه وری در محلول ۵ درصدی از نمک معمولی و یا محلول ۱ در ۵۰۰۰ از فرمالین بمدت ۵ دقیقه استفاده می شود.

  انگل لرنه آ (Lernea or Anchor Worm) 

چرخه زندگی : در لرنه آی بالغ ماده ،تخمهای رسیده در کیسه تخمدان شکل گرفته و طی دو دوره رها سازی تخمها (به فاصله ۲۴ ساعت) حدود ۷۰۰ نوزاد (نائوپلی)آزاد شود. بلافاصله پس از تخم گشایی(۳۶ ساعت پس از رها سازی تخمها) نوزادان (۰٫۱ تا ۰٫۱۲ میلمتر) بصورت شناگر آزاد در آب دیده میشوند. سیر تکامل نوزادان با پوست اندازی مکرر صورت میپذیرد.ودرمرحله نهای پوست اندازی رسیدن به مرحله کوپه پودید(copepodid) است ۲تا۴روز بعد از تفریخ در دمای ۲۵-۳۵ درجه سانتیگراد.بر عکس نوزادان ،کوپه پودیدها نمیتوانند به مدت طولانی در آب زنده بمانند و بدون میزبان قادر نیستند به مرحله بعدی برسند. در این هنگام است که آنها معمولا بر روس سطح بدن و یا آبشش های ماهی در حال خزیدن هستند و حالت وخیمی همراه با خارش و جهش در ماهی بوجود می آورند در این مرحله آنها طی چند مرحله پوست اندازی نهایتا تمایز جنسی یافته و ماده ها و نرها جفت گیری کرده و بعد از جفت گیری نرها میمیرند. ولی ماده ها از دو طرف افزایش طول یافته و شروع به سوراخ کردن بافتهای سطحی بدن میزبان میکنند. پس از اتصال به بدن میزبان به سرعت افزایش طولی یافته و ۴-۶ روز بعد به شکل انگل بالغ در می آیند و در این هنگام تخمریزی را شروع کرده و چرخه زندگی انگل از سر گرفته میشود. بافت عضلات و پوست در محل سوراخ شدن بدن میزبان به وسیله سر انگل ، ملتهب و برجسته شده و خیز مختصری شکل میگیرد. باکتریها در محل سوراخ پوست و التهاب اولیه تجمع یافته و زخم چرکی بوجود می آورند.

علایم :

۱- اصلی ترین شیوه شناخت این انگل مشاهده انگل روی پوست بدن ماهی است.رنگ این انگل معمولا سبز روشن یا قرمز است

۲- خراشیدن و کوبیدن پوست بدن به اشیای داخل آکواریوم

۳- مشاهده نقاط ملتهب و قرمز روی سطح پوست

۴- به وجود آمدن زخم های قرمز و و باز روی سطح پوست

۵- بی حرکت ماندن یا گوشه گیر شدن ماهی

۶- سست شدن ماهی و رفتن به حالتی شبیه به خواب یا کما!!! و نهایتا مرگ ماهی

درمان : قبل از هر چیز انگل باید از بدن ماهی جدا شود.(با استفاده از یک پنس ضد عفونی شده در محلول غلیظ پرمنگنات) این عمل باید با احتیاط فران انجام شود

پرمنگنات پتاسیم : حمام کوتاه مدت  ۱۰: میلی گرم به ازای هر لیتر آب و حمام دادن ماهی به مدت ۱۰ دقیقه حمام دراز مدت:  ۱ یا ۲ میلی گرم به ازای هر لیتر آب و حمام دادن ماهی به مدت حد اقل ۴ ساعت بهتره از آبی استفاده بشه که سختیش پایینه مثل آب r.o یا آبی که دو سومش آب مقطر باشه و یک سومش آب شیر.

  آرگولوسArgulus

آرگولوس متعلق به رده سخت پوستان , زیر رده پارو پایان , و تیره برانکیورا یا آبشش دمیان (Branchiura) و خانواده آرگولیده می باشد. و یا شپشک ماهی The fish louse یکی از انگلهای سخت پوست انواع ماهیان آب شیرین , لب شور و دریایی است. این انگل به جنس آرگولوس تعلق داشته و با شکافتن پوست و مکیدن مایعات بدن با بخشهای دهانی خود تغذیه میکند. آلودگی خفیف با آرگولوس به ندرت کشنده است . چرخه زندگی انگل بسته به گونه انگل و دمای آب بین ۴۰ تا ۱۰۰ روز به طول می انجامد.  انتقال انگل از یک ماهی به ماهی دیگر متداول بوده و در خارج از بدن میزبان می توانند برای دوره های زمانی طولانی زنده بمانند.جفت گیری انگل بر روی بدن میزبان انجام میشود. انگل ماده برای تخم گذاری بر روی گیاهان ( و سایر اشیاء ) بدن ماهی را ترک می کند. پس از تخم گشایی ,لارو انگل به جستجوی میزبان خواهد پرداخت. هر انگل ماده از ۲۰ تا ۲۵۰ تخم (بر حسب گونه ) تولید می کند. لاروها قبل از بلوغ ۶ مرحله متفاوت دارند و پس از هفتمین پوست اندازی به آرگولوس بالغ تغییر شکل میدهند. آرگولوس دارای پوششی بسیار سخت است که آن را در مقابل موجودات درنده مقاوم می سازد.

آناتومی آرگولوس بدن انگل بالغ از سه قسمت سر , سینه و شکم تشکیل شده. این انگل دارای دو چشم مرکب , چهار جفت پای شنا و یک جفت بادکش می باشد. دارای دو آنتن و نیش (خار) پیش دهانی می باشد.

معروف ترین گونه های این انگل عبارتند از :

آرگولوس فولیاسئوس:   کپور ماهیان , آزاد ماهیان وتاس ماهیان را بیشتر دچار میکند و در مناطق سرد سیر و معتدل یافت میشود.

آرگولوس ژاپونیکوس :  بیشتر گلدفیش را دچار کرده و از گونه قبلی آب گرم تری را می پسندد.

آرگولوس کورگونی : ویژه مناطق سرد سیر است و بیشتر آزاد ماهیان را گرفتار می کند. باید اضافه کرد که بیشینه اندازه آرگولوس فولیاسئوس ۵/۸ میلی متر و بیشترین اندازه آرگولوس پلوسیدوس ۵/۸ میلی متر و بیشینه اندازه آرگولوس کورگونی ۱۳ میلی متر است .

بیماریزایی: انگل بالغ با آرواره خود پوست را سوراخ کرده و از ترشحات بافتی و خون ماهی تغذیه می کند. گویا وظیفه خار پیش دهانی تزریق ماده ضد انعقاد خون است. ماهی آلوده ابتدا با ساییدن بدن به اطراف و حرکات ناگهانی سعی می کند انگل را از سطح بدن خود دور سازد. رفته رفته ماهیان آلوده , بی حال شده و در کناره ها جمع می شوند . سپس اشتهای ماهی کم شده و لاغر شده و پوست در آلودگی شدید کدر می شود . اغلب کنده شدن فلس ها و خوردگی باله و زخمهای پوستی ظاهر می شوند. آرگولوس غیر از استفاده مستقیم از بدن ماهی , با تخریب پوست زمینه ورود باکتری ها و ویروسها و قارچها را به آن محیا می سازد. آرگولوس باعث انتقال ویرمی بهاره کپور یا استسقاء بهاره کپور ماهیان می شود.

درمان : 

قرار دادن ماهی در محلول ۱۰ گرم در لیتر نمک طعام به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه می باشد.روش دیگر کندن و جدا کردن انگل از روی بدن ماهی با سوزن و مالیدن مرکورکروم در جای آن است. وبالا بردن دمای آب بین ۳۰ تا ۳۴ درجه سانتیگراد بر اساس مقاومت ماهی به درمان این بیماری کمک میکند.اضافه کردن ۱ قاشق غذا خوری نمک بدون ید در هر ۲۰ لیتر آب به درمان این بیماری کمک میکند.

مالاشیت گرین : ۱

میلی گرم به ازای هر ۵ لیتر آب به مدت ۴ تا ۵ روز (به دلیل وجود تخم انگل درمان باید روز اول و سوم و پنجم و هفتم تکرار شود). استفاده از پودر مالاشیت گرین به دلیل سمی بودن پیشنهاد نمیشه.در حال حاضر دارو هایی تو بازار موجود هست که ماده موثرشون فرمالین مالاشیت گرین است. ماده موثره Sera Costapur و Tetra Contraspot و Tetra ContraIck هر سه فرمالین ۳۷% و مالاشیت گرین است.

سولفات مس  : 

۱ملیگرم به ازای هر ۵ لیتر آب.طول درمان ۵ تا ۷ روز.بعد از پایان این مدت ۱۰۰% سیفون و تکرار مجدد دوز دارو

پرمنگنات پتاسیم :

  حمام کوتاه مدت ۱۰ : میلی گرم به ازای هر لیتر آب و حمام دادن ماهی به مدت ۱۰ دقیقه حمام دراز مدت: ۱یا ۲ میلی گرم به ازای هر لیتر آب و حمام دادن ماهی به مدت حد اقل ۴ ساعت، بهتره از آبی استفاده بشه که سختیش پایینه مثل آب r.o یا آبی که دو سومش آب مقطر باشه و یک سومش آب شیر.

آکریفلاوین : 

اضافه کردن یک تا ۳ قطره از محلول آکریفلاوین در هر لیتر آب آکواریوم .۱ گرم پودر آکریفلاوین در یک لیتر آب برابر است با یک لیتر محلول آکریفلاوین.

حهت درسترسی به اطلاعاات بیشتر عضو کانال تلگرامی http://t.me/keyhanabzi همچنین جهت مشاوره بیشتر با شماره ۰۹۱۵۳۲۵۱۰۰۶ تماس بگیرید . منتظرتان هستی